We zijn er de laatste weken getuige van geweest hoe eigenschappen van mensen, in dit geval politici, kunnen vervormen in gedrag, dat de naam van respect niet verdient. Door de grote belangen die hier spelen staat natuurlijk de schijnwerper op de verschillende partijen, maar vooral ook op personen, die tegenover elkaar staan.
De standpunten verharden, de lelijkste dingen worden over elkaar geroepen en het eind lijkt nog lang niet in zicht.
Heel bijzonder of eigenlijk teleurstellend is de conclusie, dat wij denken door bepaalde maatregelen te nemen hierdoor de kans op herhaling van deze ellende zal verdwijnen. Niets is minder waar. Je kunt wachten op een volgend debacle.
Het droevige is ook, dat hier een spel wordt gespeeld waar ook de jongere generatie naar kijkt en alleen maar de conclusie kan trekken, dat je blijkbaar als zogenaamde volwassenen zo met elkaar moet omgaan om je gelijk te krijgen.
Vechten, vluchten of niets doen. In termen van de evolutie zijn we weer terug bij af: de instincten van ons reptielenbrein. Discussies door volwassenen worden in de politieke arena gevoerd op een kinderlijk niveau: Welles, nietes! Ik wil niet meer met jou spelen etc.
Het is het niveau van of gelijk of ongelijk hebben. Of-of denken beheerst het politieke toneel. Tegennatuurlijk en dus groeit er alleen maar: wantrouwen, verwijten, conflicten et cetera. Debatten leveren winnaars op en dus per definitie ook verliezers.
Het alternatief?
De gesprekken zouden ook volwassen dialogen kunnen zijn, d.w.z. geweldloos kunnen plaatsvinden, als men daar bewust voor kiest! Dit betekent, dat je elkaar niet moet (ver)oordelen op gedrag, maar de moeite moet nemen om de behoeften, die het gedrag veroorzaken, met elkaar te delen. En juist daar openhartig over zijn. Dit betekent niet dat je het altijd met elkaar eens bent. Het betekent wel een fundament van vertrouwen en respect. Zover zijn we blijkbaar nog lang niet.
Op dit moment wordt geroepen om het beter organiseren en faciliteren van macht (Kabinet) en tegenmacht (Tweede Kamer). Het zal denk ik de tegenstelling van de onmacht betekenen. Je kunt het vergelijken met mensen, die erg veel moeite hebben met communiceren om ze vervolgens naar een communicatietraining te sturen. Weggegooid geld en bijzonder frustrerend als je na enkele weken al moet constateren dat men weer terugvalt in oud gewoontegedrag. Op gedragsniveau veranderen mensen uitsluitend wanneer daarvoor de goede voorwaarden in de mensen zelf worden gecreëerd.
Kortom het gaat om anders met elkaar omgaan op eigenschappen-niveau.
Een training in vaardigheden of het anders structureren van invloed maakt je niet openhartig of zelfverzekerd of vertrouwen gevend. Daar is uitsluitend ontwikkeling in de groei van eigenschappen in polariteit voor nodig. Die groeien vanzelf als je ze niet blokkeert of ontkent. Het enige wat eigenschappen nodig hebben is goede voeding en bewuste inzet. Als betrokkenen op het politieke toneel niet op dit fundamentele niveau hun eigenschappen leren inzetten d.w.z. in polariteit, kun je wachten op de volgende clash tussen vervormde ‘karakters’. Zolang men niet beseft, dat je controlerende eigenschap het vertrouwen in de ander – aantrekt en omgekeerd, d.w.z. je dit evenwicht niet in je lijf voelt! is vervorming in wantrouwen of goedgelovigheid het gevolg. Hetzelfde noodzakelijke evenwicht geldt als het gaat om de polariteiten: strijdvaardig – tolerant en direct – tactvol. Pas als deze persoonlijke ontwikkeling ook bij politici plaatsvindt komt de weg vrij om te denken aan het structureren en organiseren van macht en tegenmacht.
Danny Warbout