Ik realiseer me bij het bedenken van de kop van dit artikel, dat ik meteen een polariteit te pakken heb. We zouden echt geen besef hebben van wat Oost is zonder ons bewust te zijn van West. Sterker nog, zonder elkaar hadden ze niet eens bestaansrecht. We zouden de woorden niet eens kennen, laat staan wat we er mee bedoelen.
Maar waar ik in dit artikel op in wil gaan is één van de onverwachte bijwerkingen van het Corona-virus: het verplichte thuiswerken en de gevolgen hiervan voor ons persoonlijk welzijn en voor de relatie met ons thuisfront.
Misschien krijgt de verbinding van het woord thuis met het woord front wel een nieuwe betekenis😊.En wordt duidelijk welke belangrijke rol de bewuste inzet van je eigenschappen in polariteit hierbij kan zijn.
Door het verplicht thuiswerken, zie je dat dit direct impact kan hebben op de relatie tussen gezinsleden. Voor de Corona-periode spraken we al vaak over de noodzakelijke werk-privébalans en bedoelden we daarmee, dat mensen vooral:
- geen werk mee naar huis moesten nemen.
- niet thuis bellen met collega’s en zeker niet tijdens het eten.
- geen afspraken hebben laat in de middag, zodat men niet op tijd thuis kan zijn
Het thuiswerken vraagt om een heroriëntatie t.a.v. het begrip werk-privébalans. De vraag is nu: hoe hou je thuis de situatie in balans nu het werk in tijd en ruimte bij jou zijn intrek heeft genomen. Je zou het ook anders en wat ludieker kunnen schetsen: je werkgever is je nieuwe huisgenoot geworden en hoe ga met je nieuwe huisgenoot om? En als je beiden werkt heb je het dus over twee vreemde kostgangers, die elk om nogal wat aandacht vragen. Deze nieuwe kostgangers doen dan ook direct een beroep op o.a. flexibiliteit, aanpassingsvermogen, loyaliteit, gezamenlijke verantwoordelijkheid en creativiteit van het hele gezin. Maar er is meer.
Ook het gemis van directe of indirecte feedback op je werk van collega’s vraagt in de thuissituatie om een passend alternatief. Natuurlijk helpt videobellen als het gaat om werkoverleg, vergaderingen, contacten met externe instanties, klanten etc.
Maar daar hebben thuis van school komende kinderen of de pakketservice, die aan de deur komt of die buurman of buurvrouw, die weet dat je toch thuis bent, geen enkele boodschap aan. Ook even iets kunnen vragen aan je collega om bijvoorbeeld een gesprek over te nemen of jou even te helpen bij het formuleren van een goed advies, is niet meer mogelijk.
Geven en ontvangen van feedback wordt anders, kortom: het is allemaal nieuw. Wanneer je partner ook thuis moet werken, kan de situatie nog gecompliceerder zijn. En roept dit vragen en situaties op als: “mogen we elkaar storen?”, “Mag ik je vragen om vandaag even de boodschappen te doen of de kinderen van school of van de BSO te halen, want ik heb een ingewikkelde klus en daar kan ik niet bij weg”, etc. etc.
En dan heb ik het nog niet over de mogelijkheid of onmogelijkheid om fysiek gescheiden werkplekken thuis te creëren, waarbij je elkaar niet stoort, bijvoorbeeld met het voeren van telefoongesprekken of ongestoord te videobellen. Of de momenten waarop je toch dringend fysiek een klant moet bezoeken terwijl je had afgesproken thuis te zijn. Of je toch maar ook even s avonds doorwerkt, omdat je toch de laptop van het werk voor het grijpen hebt. Of toch even prioriteit geven aan een klusje van het werk en dus geen tijd hebben om dochter of zoonlief te helpen met hun huiswerk (maar misschien waren ze dat al van je gewend). De lezer van dit artikel weet gerust deze of andere voorbeelden aan te vullen met voor hem of haar specifieke veranderingen, die het thuiswerken met zich meebrengt.
Al tijdens de eerste corona-golf werd duidelijk dat het thuiswerk een behoorlijke mentale aanslag kan zijn op jezelf en het gezin. Je mist de vertrouwde structuur, die je zowel op je werk als thuis gewend was en dat op zich geeft al spanning.
De belangrijkste vraag met betrekking tot deze nieuwe ontwikkeling dringt zich op: hoe kan ik rekening houden met de ander zonder mijzelf (mijn werk) tekort te doen of omgekeerd hoe kan ik doen wat ik wil of moet doen zonder dat ik anderen hiermee tekort doe? Dit zou de rode draad kunnen worden voor de manier waarop je met deze nieuwe werkelijkheid omgaat.
In dit opzicht kan het thuiswerken ook de aanjager zijn voor persoonlijke ontwikkeling en kan het bovendien de relatie met je partner (en met je kinderen) versterken. In dit artikel wil ik met ‘een thuiswerkcode’ vooral de nadruk leggen op dit laatste.
Als het gaat om de ontwikkeling als individu zal degene met een ongezonde prestatiedrang, waar hij of zij ook voor de thuiswerksituatie al last van had, deze drang nog een keer uitvergroten. Allerlei gedachten kunnen spelen: ‘zullen mijn leidinggevende en collega’s er wel van overtuigd zijn dat ik niet de kantjes ervan afloop’ laat ik ze s avonds maar bellen, dan merken ze dat ik nog hard bezig ben” enz.
Juist in deze tijd kun je de ondersteuning ervaren door het inzicht in het polariteiten-gedachtegoed.
Het begint met voor jezelf te erkennen, dat je niet bent wat je doet! Vervolgens je gevoel van eigenwaarde en zelfvertrouwen niet afhankelijk te maken van wat er van je wordt verwacht, maar je volledig concentreert op de tevredenheid over wat je te bieden hebt met jouw inzet en eigenschappen.
Wees je bewust niet zozeer welke kennis en vaardigheden je hebt om je werk goed te doen, maar welke eigenschappen in polariteit je inzet en beleef daar je plezier aan. Voor verdere verdieping verwijs ik je graag naar mijn boek ‘Het Polariteitenspel verbindt, die andere kant van jezelf brengt je in evenwicht’.
Om te voorkomen, dat het thuiswerken vervelende effecten heeft op de onderlinge relaties is het belangrijk om met elkaar een thuiswerk-code af te spreken.
Maak het niet te ingewikkeld, maar wees wel consequent in het hanteren van de volgende afspraken:
- Zorg dat je thuisfront zo volledig mogelijk op de hoogte is van de inhoud van je werk. Wees daarin zo zorgvuldig mogelijk. Benoem de belangrijkste taken en verantwoordelijkheden, liefst in volgorde van belangrijkheid. Hoe ziet een normale werkdag er voor jou uit? Welke contacten zijn hierbij belangrijk (collega’s, klanten etc.). Deze eerste stap is essentieel omdat men van elkaars werk vaak wel een beeld heeft, maar onvoldoende de inhoud kent en dus de urgentie van bepaalde taken niet kan inschatten.
- Spreek naar elkaar uit, dat je je juist in de thuissituatie je medeverantwoordelijk voelt voor het prettig werken van de ander. Wanneer dit over en weer gebeurt, wordt direct al een basis voor wederzijds vertrouwen en begrip gelegd. (maak gebruik van de polariteit Verantwoordelijk – Hulpvragend)
- Toon respect voor werk van de ander en de behoeften van de ander, die daaraan verbonden zijn.
- Geef elkaar de ruimte (ook in tijd) om autonoom (vrij!) te zijn in het uitspreken van gevoelens en behoeften. Vermijd oordelen!!
- Voel je verantwoordelijk om te luisteren naar elkaars belangen en behoeften, vanuit het inzicht dat onvervulde behoeften altijd leiden tot vervelende gevoelens en daaropvolgend vervelend gedrag. Elkaar de ruimte geven om belangen en behoeften uit te spreken voorkomt in 9 van de 10 gevallen irritaties en onbegrip.
- Accepteer dat het normaal is, wanneer belangen/prioriteiten kunnen conflicteren. Maak het niet persoonlijk, want dat leidt makkelijk tot een persoonlijk conflict, maar neem beide afstand en kijk samen naar mogelijkheden om een oplossing te vinden. Voorkom discussie!! Discussies monden altijd uit in een winnaar en dus ook een verliezer. Streef naar een dialoog, waarbij je aan elkaar merkt, dat de ander net zoveel belang hecht aan het vinden van een gezamenlijke oplossing als jij. (het klinkt zo simpel, maar dat is het in wezen ook. Alleen wij kunnen het onszelf of elkaar moeilijk maken).
- Tenslotte: Wees altijd concreet en duidelijk in je vraag, je verwachting naar de ander. Niet: ik wil dat je rekening met mij houdt, maar wel: Mag ik straks tussen 15.00 uur en 16.00 uur even ongestoord aan een opdracht werken. Dit voorkomt verschil in interpretaties van bedoelingen en verwachtingen.
Je zult in de 7 punten van deze code ongetwijfeld Het Geweldloze Communicatie Model van Marshall Rosenberg herkennen en we weten inmiddels, dat dit werkt!
Er zijn verschillende polariteiten die je hierbij als helpend instrument bewust kunt inzetten, dit zijn: beschouwend – empathisch , duidelijk – inlevingsvermogen en verantwoordelijk – hulpvragend, zorgvuldig-zorgeloos, loyaal-wilskrachtig, autonoom- behulpzaam, vastberaden-meegaand….. Telkens in gelijkspel gericht op jezelf én op de ander. Wanneer je deze eigenschappen telkens als gelijkspel inzet kun je niet meer spreken van een thuisfront maar van een thuishaven. Het verschil laat zich raden: aan een front wordt gevochten. In een haven voel je rust en ben je relaxed. En dan is de code voor het thuiswerken een mooie uitdaging om jezelf en de relatie met je directe omgeving te versterken.